1301-Szelak; gumy naturalne, żywice, gumożywice i oleożywice (na przykład balsamy).

1301 20-Guma arabska

1301 90-Pozostałe

(I) Szelak nieczyszczony

Szelak jest substancją żywiczną produkowaną na wielu gatunkach drzew tropikalnych przez owada należącego do tej samej rodziny, co koszenila i alkiermes.

Najważniejsze odmiany handlowe to:

(A)Szelak w laskach, zwykle składających się z gałązek, na których szelak został złożony w postaci grubszej lub cieńszej warstwy; jest on ciemnoczerwony i jest najbardziej ubarwioną odmianą szelaku.

(B)Szelak surowy, kruszony szelak, odczepiony z gałęzi zwykle przez wymywanie, które powoduje usunięcie części substancji barwiącej.

(C)Szelak, znany również jako szelak w arkuszach, płytkach lub płytach, uzyskiwany przez topienie i filtrowania oczyszczające gumę; przyjmuje postać cienkich, szklistych płatków o barwie bursztynowej lub czerwonawej. Podobny produkt w kształcie krążków znany jest jako „szelak w bochenkach”.

Szelak jest wykorzystywany szeroko do produkcji lakierów, w przemyśle elektrycznym i do produkcji laku do pieczęci.

(D)Odpadki szelaku (lub szelak granatowy) uzyskiwany z pozostałości z produkcji szelaku.

Szelak może być również odbarwiony lub bielony, a następnie pakowany w postaci przędzy skręconej.

Sok niektórych drzew orientalnych, który na powietrzu twardnieje, tworząc odporną błonę (znaną jako „lakier japoński”, „lakier chiński” itd.) został wyłączony (pozycja 1302).

(II)Naturalne gumy, żywice, gumożywice i oleożywice.

Naturalne gumy, żywice, gumożywice i oleożywice są to wydzieliny roślinne, które zestalają się po zetknięciu się z powietrzem. Terminy te są często używane w różnych (mieszanych) znaczeniach. Produkty te mają następujące charakterystyczne cechy:

(A)Gumy prawdziwe są bezzapachowe, bez smaku i mniej lub bardziej rozpuszczalne w wodzie, tworząc substancje lepkie. Palą się nie topniejąc i nie wydzielając zapachu.

(B)Żywice są nierozpuszczalne w wodzie, mają słaby zapach, są złymi przewodnikami prądu i elektryzują się ujemnie. Miękną i topnieją lepiej lub gorzej po ogrzaniu, a zapalone palą się wydzielając dymiący płomień i charakterystyczny zapach.

(C) Gumożywice, jak sugeruje nazwa, składają się z naturalnej mieszaniny gum i żywic w różnych proporcjach i są przez to częściowo rozpuszczalne w wodzie; mają zazwyczaj przenikliwy, charakterystyczny zapach i smak.

(D) Oleożywice są wydzielinami składającymi się głównie ze składników lotnych i żywicznych. Balsamy są to oleożywice charakteryzujące się wysoką zawartością związków benzoesowych i cynamonowych.

Podstawowe produkty to:

(1)Guma arabska (z różnych odmian akacji) (zwana czasem gumą nilową, gumą adeńską, gumą senegalską); guma tragakantowa (uzyskiwana z pewnych odmian rośliny Astragalus); guma z Basry; Anacardium (guma z orzechów nerkowca); guma indyjska; niektóre tak zwane gumy „miejscowe” z różnych gatunków roślin z rodziny Rosaceae, takich jak wiśnie, śliwy, morele, brzoskwinie lub migdałowce.

(2)Świeże oleożywice (płynne) z sosny (zawierające terpentynę), jodły i innych drzew iglastych (surowe lub rafinowane), jak również żywice drzew iglastych (galipot itd.), które schną w nacięciach na drzewie i zawierają odpadki roślinne.

(3)Kopal (indyjski, brazylijski, kongijski itd.), włącznie z kopalem kopalnym; guma kauri; damara; mastyks; elemi; sandaraka; smocza krew.

(4)Gumiguta; żywica z drzewa amoniakowego; asafetyda (czarcie łajno); żywica z rośliny Convulvulus scammonia; euforbia; galbanum; opoponaks; żywica olibanowa lub kadzidło; mirra; żywica akaroidowa; gwajak.

(5)Żywica benzoesowa; styraks (stały lub płynny); balsam tolutański; balsam peruwiański; balsam kanadyjski; balsam kopaiwowy; balsam mekkański; balsam thapsia.

(6)Żywica z konopi indyjskich (surowa lub oczyszczona) otrzymywana z konopi indyjskich; (żywica z konopi indyjskich jest środkiem narkotycznym - patrz wykaz na końcu działu 29).

Naturalne gumy, żywice, gumożywice i oleożywice objęte niniejszą pozycją mogą być surowe, płukane, oczyszczane, bielone, kruszone lub sproszkowane. Są one jednak wyłączone z niniejszej pozycji, jeżeli zostały poddane takiemu procesowi, jak działanie wodą pod ciśnieniem, działanie kwasami mineralnymi lub ogrzewanie; na przykład gumy i gumożywice, które stały się rozpuszczalne w wodzie w wyniku działania wodą pod ciśnieniem (pozycja 1302), gumy, które stały się rozpuszczalne w wyniku działania kwasem siarkowym (pozycja 3506) oraz żywice, które ogrzano dla uzyskania ich rozpuszczalności w olejach schnących (pozycja 3806).

Niniejsza pozycja wyłącza również:

(a)Bursztyn (pozycja 2530).

(b)Leki zawierające balsamy naturalne i różne rodzaje preparowanych środków leczniczych, znanych jako balsamy (pozycja 3003 lub 3004).

(c)Barwnik lakowy, substancję barwiącą ekstrahowaną z szelaku (pozycja 3203).

(d)Rezinoidy (ekstrahowane z substancji objętych niniejszą pozycją) oraz ekstrahowane oleożywice (pozycja 3301).

(e)Olej talowy (znany pod nazwą „kalafonia w płynie”) (pozycja 3803).

(f)Olejek terpentynowy (pozycja 3805).

(g)Kalafonię, kwasy żywiczne, spirytus żywiczny i oleje żywiczne, sole kwasu żywicznego, pak kalafoniowy, pak browarniany i podobne preparaty na bazie żywicy (dział 38).

1302-Soki i ekstrakty roślinne; substancje pektynowe, pektyniany i pektany; agar-agar i pozostałe śluzy i zagęszczacze, nawet modyfikowane, pochodzące z produktów roślinnych.

-Soki i ekstrakty roślinne:

1302 11- -Opium

1302 12- -Z lukrecji

1302 13- -Z chmielu

1302 14- -Z przęśli

1302 19- -Pozostałe

1302 20-Substancje pektynowe, pektyniany i pektany

-Śluzy i zagęszczacze, nawet modyfikowane, pochodzące z produktów roślinnych:

1302 31- -Agar-agar

1302 32- -Śluzy i zagęszczacze, nawet modyfikowane, pochodzące z chleba świętojańskiego, nasion chleba świętojańskiego lub z nasion rośliny guar

1302 39- -Pozostałe

(A)Soki i ekstrakty roślinne

Pozycja obejmuje soki roślinne (produkty roślinne zazwyczaj uzyskiwane przez naturalny wyciek lub nacięcie) i ekstrakty (produkty roślinne ekstrahowane z wyjściowego materiału roślinnego za pomocą rozpuszczalników), pod warunkiem że nie są one wymienione lub objęte bardziej szczegółowymi pozycjami nomenklatury (patrz wykaz wyłączeń na końcu części (A) niniejszych Not wyjaśniających).

Soki te i ekstrakty różnią się od olejków eterycznych, rezinoidów i ekstrahowanych oleożywic objętych pozycją 3301 tym, że oprócz lotnych składników zapachowych zawierają one znacznie większą ilość innych substancji roślinnych (np. chlorofil, garbniki, goryczki zasady, węglowodany i inne substancje ekstrakcyjne).

Soki i ekstrakty klasyfikowane do niniejszej pozycji obejmują:

(1)Opium, suszony sok niedojrzałych makówek maku (Papaver somniferum) uzyskany przez nacięcie lub ekstrakcję z łodyg lub strąków nasiennych. Ma zazwyczaj kształt kulek lub bryłek o różnej wielkości i kształcie. Jednakże koncentraty słomy makowej zawierające nie mniej niż 50% masy alkaloidów są wyłączone z tej pozycji (patrz uwaga 1(f) do niniejszego działu).

(2)Z lukrecji, ekstrahowany z suszonych korzeni rośliny z rodziny Leguminosae (Glycyrrhiza glabra) gorącą wodą pod ciśnieniem, a następnie zagęszczony. Może mieć postać płynną lub postać bloków, brył, pałeczek, plastrów lub proszku. (Wyłączona jest lukrecja zawierająca więcej niż 10% masy sacharozy lub pakowana (tzn. preparowana) jako produkt cukierniczy, niezależnie od zawartości cukru, patrz pozycja 1704).

(3)Ekstrakt z chmielu.

(4)Ekstrakt ze złocienia, uzyskiwany głównie z kwiatów różnych odmian złocienia (np. Chrysanthemum cinerariaefolium) przez ekstrakcję rozpuszczalnikiem organicznym, takim jak normalny heksan lub „frakcję oleju lekkiego wrzącą w temperaturze 20-1350C”.

(5)Ekstrakty z korzeni roślin zawierających rotenon (derys, cubé, timbo, barbasko itd.).

(6)Ekstrakty i nalewki z jakichkolwiek roślin z rodzaju Cannabis.

Wyłączona jest żywica z konopi, surowa lub oczyszczona (pozycja 1301).

(7)Ekstrakt z żeńszenia, uzyskiwany przez ekstrakcję wodną lub alkoholową, nawet pakowany do sprzedaży detalicznej.

Wyłączone są mieszaniny ekstraktu żeńszenia z innymi składnikami (np. laktozą lub glukozą) wykorzystywane do przygotowania „herbatki” żeńszeniowej lub napoju (pozycja 2106).

(8)Aloes, zagęszczony sok o bardzo gorzkim smaku, otrzymywany z wielu odmian rośliny o tej samej nazwie (rodzina Liliaceae).

(9)Podofilinę, substancja żywiczna ekstrahowana alkoholem z suszonych kłączy rośliny Podophyllum peltatum.

(10)Kurarę, wodny ekstrakt z liści i kory różnych roślin z rodziny Strychnos.

(11)Ekstrakt z Quasi amara (gorzka właściwa), uzyskiwany z drewna krzewu o tej samej nazwie (rodzina Simaroubaceae), rosnącej w Ameryce Południowej.

Kwasin, główny gorzki ekstrakt z drewna Quassia amara jest związkiem heterocyklicznym objętym pozycją 2932.

(12)Pozostałe ekstrakty lecznicze, np. z pokrzyka wilczej jagody, czarnej olszy (czarny szakłak pospolity), szakłaka amerykańskiego, czosnku, goryczki, jalapu, chinowca, rabarbaru, sarsaparyli, tamaryndy, waleriany, szyszek sosnowych, kokainowca, kolocyntu, narecznicy samczej, oczaru wirginijskiego, lulka czarnego, sporyszu żyta.

(13)Mannę, słodki sok w postaci stałej, uzyskiwany przez nacięcie pewnych odmian jesionu.

(14)Lep na ptaki, lepka i ciągnąca się substancja kleista, barwy zielonkawej, ekstrahowana z jagód jemioły lub ostrokrzewu.

(15)Wodny ekstrakt uzyskiwany z miazgi kasji. Wyłączone są jednakże strąki kasji i miazga kasji (pozycja 1211).

(16)Gumę „kino”, zagęszczony sok pewnych drzew tropikalnych używany w garbarstwie i medycynie.

(17)Laka japońska (lub chińska) (laka naturalna), sok uzyskiwany przez nacięcie pewnych gatunków krzewów znanych jako sumak (urushi) rosnących na Dalekim Wschodzie (np. Rhus vernicifera). Służy on do powlekania i dekorowania różnych artykułów (np. tac, skrzynek itd.).

(18)Sok papaw, nawet suszony, ale nieoczyszczony z enzymu papainy. (Aglomerowane kulki lateksu można zobaczyć pod mikroskopem). Papaina jest wyłączona (pozycja 3507).

(19)Ekstrakt kokainowca (kola), uzyskiwany z orzechów kokainowca (nasiona różnych gatunków Cola, np. Cola nitida) i wykorzystywany głównie w produkcji pewnych napojów.

(20)Ekstrakt ze skorupki orzechów nerkowca. Wyłączone zostały jednak polimery z ekstraktu ze skorupki orzechów nerkowca w postaci płynnej (generalnie pozycja 3911).

(21)Oleożywicę waniliową (czasami błędnie nazywana „rezinoidem waniliowym” lub „ekstraktem waniliowym”).

Soki roślinne są zazwyczaj zagęszczane lub skrzepnięte. Ekstrakty mogą występować w postaci płynnej, pasty lub stałej. „Nalewki” są to ekstrakty nadal rozpuszczone w alkoholu, za pomocą którego są one ekstrahowane; tak zwane „ekstrakty płynne” są to roztwory ekstraktów np. w alkoholu, glicerynie lub oleju mineralnym. Nalewki i ekstrakty płynne są generalnie standaryzowane (np. ekstrakt ze złocienia może być standaryzowany przez dodanie oleju mineralnego do wytworzenia produktu handlowego o standardowej zawartości piretryny, np. 2%, 20% lub 25%). Ekstrakty w postaci stałej są uzyskiwane przez odparowanie rozpuszczalnika. Do pewnych ekstraktów dodawane są czasem substancje obojętne, dzięki którym można je łatwiej zredukować do postaci sproszkowanej (np. ekstrakt z pokrzyku wilczej jagody, do którego dodawana jest sproszkowana guma arabska), lub w celu uzyskania standardowej mocy (np. do opium dodawane są pewne ilości skrobi w celu uzyskania produktu zawierającego znaną ilość morfiny). Dodatek tych substancji nie wpływa na klasyfikację tych ekstraktów w postaci stałej. Jednakże ekstrakty nie mogą być poddawane dodatkowym cyklom ekstrakcji lub procesom oczyszczania, takim jak oczyszczanie chromatograficzne, które zwiększają lub zmniejszają zawartość pewnych związków lub klasy związków w stopniu, który nie może być osiągnięty wyłącznie za pomocą wstępnej ekstrakcji rozpuszczalnikiem.

Ekstrakty mogą być pojedyncze lub złożone. Ekstrakty pojedyncze są uzyskiwane przez obróbkę jednej odmiany roślin. Ekstrakty złożone są uzyskiwane zarówno przez zmieszanie ekstraktów pojedynczych jak i przez poddanie obróbce mieszanki różnych odmian roślin. Ekstrakty złożone (także w postaci nalewek alkoholowych lub w jakichkolwiek innych postaciach) zawierają dlatego składniki różnych rodzajów roślin; obejmują one złożony ekstrakt z jalapy, złożony ekstrakt z aloesu, złożony ekstrakt z chinonowca itd.

Soki i ekstrakty roślinne objęte niniejszą pozycją są generalnie surowcami do wytwarzania różnych produktów. Wyłączone są one z niniejszej pozycji, wtedy gdy ze względu na dodatek innych substancji nabierają cech produktów spożywczych, leków itd. Są one również wyłączone z pozycji, gdy są wysoce rafinowane lub oczyszczone, np. za pomocą oczyszczania chromatograficznego, ultrafiltracji lub dodatkowych cykli ekstrakcji (np. ekstrakcji ciecz-ciecz) po wstępnej ekstrakcji”

Niektóre produkty objęte niniejszą pozycją, uważane na mocy przepisów międzynarodowych za leki narkotyczne, zostały wymienione w wykazie zamieszczonym na końcu działu 29.

Przykłady preparatów wyłączonych:

(i)Syropy aromatyzowane zawierające ekstrakty roślinne (pozycja 2106).

(ii)Preparaty wykorzystywane do sporządzania napojów. Preparaty te uzyskiwane są przez łączenie ekstraktów roślinnych objętych niniejszą pozycją z kwasem mlekowym, kwasem winowym, kwasem cytrynowym, kwasem fosforowym, środkami konserwującymi, środkami spieniającymi, sokami owocowymi itd. oraz czasem z olejkami eterycznymi. Preparaty uzyskiwane w ten sposób są zazwyczaj klasyfikowane do pozycji 2106 lub 3302.

(iii)Preparaty lecznicze (znane czasem jako „nalewki”), składające się z mieszanin ekstraktów roślinnych z innymi produktami (np. preparaty, które składają się z mieszaniny ekstraktu z owocu pieprzowca, olejku terpentynowego, kamfory i salicylanu metylowego lub mieszaniny nalewki z opium, olejku anyżowego, kamfory i kwasu benzoesowego) (pozycja 3003 lub 3004).

(iv)Produkty pośrednie do produkcji środków owadobójczych, zawierające ekstrakty ze złocienia, rozcieńczone przez dodanie oleju mineralnego w takiej ilości, by zawartość piretryn była mniejsza niż 2 %, lub z dodatkiem innych substancji, takich jak synergetyki (np. piperonyl tlenju butylu) (pozycja 3808).

Niniejsza pozycja wyłącza również ekstrakty roślinne, które zostały zmieszane lub złożone (bez dodatku innych substancji) do celów leczniczych lub profilaktycznych. Mieszaniny takie oraz podobne złożone ekstrakty lecznicze sporządzone przez poddanie obróbce mieszaniny roślin, klasyfikowane są do pozycji 3003 lub do pozycji 3004. Ta ostatnia obejmuje również proste ekstrakty roślinne (nawet standaryzowane lub rozpuszczone w jakimkolwiek rozpuszczalniku), gdy są one pakowane w odmierzone dawki, do celów leczniczych lub profilaktycznych albo w postaci lub opakowania przeznaczone do tych celów do sprzedaży detalicznej.

Niniejsza pozycja wyłącza olejki eteryczne, rezinoidy i ekstrahowane oleożywice (pozycja 3301). Olejki eteryczne (które mogą być uzyskane również przez ekstrakcję rozpuszczalnikiem) różnią się od ekstraktów objętych klasyfikacją do niniejszej pozycji tym, że zasadniczo składają się z lotnych substancji zapachowych. Rezinoidy różnią się od ekstraktów objętych niniejszą pozycją tym, że są uzyskiwane na drodze ekstrakcji rozpuszczalnikiem organicznym lub płynem nadkrytycznym (np. gazowym ditlenkiem węgla pod ciśnieniem) z suszonych naturalnych materiałów roślinnych niekomórkowych lub zwierzęcych substancji żywicznych. Ekstrahowane oleożywice różnią się od ekstraktów przewidzianych niniejszą pozycją tym, że są: (1) uzyskiwane z naturalnych komórkowych surowców roślinnych (prawie zawsze przypraw lub roślin zapachowych) zarówno w drodze ekstrakcji rozpuszczalnikiem organicznym lub jak i płynem nadkrytcznym oraz (2) zawierają lotne bazy zapachowe łącznie z nielotnymi bazami smakowymi, które określają charakterystyczny zapach lub smak przyprawy albo rośliny zapachowej.

Niniejsza pozycja wyłącza ponadto następujące produkty roślinne objęte klasyfikacją do bardziej szczegółowych pozycji nomenklatury:

(a)Naturalne gumy, żywice, gumożywice i oleożywice (pozycja 1301).

(b)Ekstrakt słodowy (pozycja 1901).

(c)Ekstrakty kawy, herbaty i maté (herbaty paragwajskiej) (pozycja 2101).

(d)Soki i ekstrakty roślinne stanowiące napoje alkoholowe (dział 22).

(e)Ekstrakty tytoniu (pozycja 2403).

(f)Kamforę (pozycja 2914) oraz kwas glicyryzynowy i sole kwasu glicyryzynowego (pozycja 2938).

(g)Ekstrakty wykorzystywane jako odczynniki do oznaczania grup krwi (pozycja 3006).

(h)Ekstrakty garbarskie (pozycja 3201).

(ij)Ekstrakty farbiarskie (pozycja 3203).

(k)Naturalną gumę, balatę, gutaperkę, guayule, chicle i podobne gumy naturalne (pozycja 4001).

(B)Substancje pektynowe, pektyniany i pektany

Substancje pektynowe (znane w handlu zazwyczaj jako „pektyny”) są to polisacharydy, których podstawowa struktura składa się z kwasów poligalakturonowych. Występują one w komórkach roślin, szczególnie owoców i warzyw, a do celów handlowych ekstrahowane są z resztek jabłek, gruszek, pigw, owoców cytrusowych, buraków cukrowych itd. Pektyny są głównie wykorzystywane jako środki zestalające w produkcji dżemów i innych przetworów. Mogą one być w postaci płynnej lub w proszku i są klasyfikowane do niniejszej pozycji, nawet gdy są standaryzowane przez dodanie cukrów (glukozy, sacharozy itd.) lub innych produktów (dla zapewnienia stałej aktywności użytkowej). Czasami zawierają one cytrynian sodu lub inne sole buforowe.

Pektyniany są to sole kwasów pektynowych (częściowo metoksylowanych kwasów poligalakturonowych), a pektany są to sole kwasów pektowych (demetoksylowanych kwasów pektynowych). Mają one zasadniczo takie same właściwości i zastosowania jak pektyny.

(C)Agar-agar oraz inne śluzy i zagęszczacze, nawet modyfikowane, uzyskane z produktów roślinnych.

Śluzy i zagęszczacze uzyskane z produktów roślinnych pęcznieją w zimnej wodzie i rozpuszczają się w gorącej wodzie, tworząc jednorodną galaretowatą i generalnie pozbawioną smaku masę po schłodzeniu. Są one głównie wykorzystywane jako zamiennik żelatyny w przygotowaniu potraw, do usztywniania materiałów włókienniczych lub papierowych, do klarowania niektórych płynów, do sporządzania pożywek dla kultur bakteryjnych, w farmacji i do wyrobu kosmetyków. Mogą one być modyfikowane chemicznie (np. estryfikowane, eterowane, poddane działaniu boraksu, kwasów lub alkaliów).

Produkty te klasyfikowane są do niniejszej pozycji nawet standaryzowane przez dodanie cukrów (glukozy, sacharozy itd.) lub innych produktów (dla zapewnienia stałej aktywności użytkowej).

Do najważniejszych z nich należą:

(1)Agar-agar (lub agar) uzyskiwany przez ekstrakcję z pewnych alg morskich występujących głównie w Oceanie Indyjskim lub w Pacyfiku i zazwyczaj występujący w postaci suszonych włókien, płatków, proszku lub w postaci galaretowatej ─ otrzymywany jest w wyniku działania kwasami. W handlu występuje pod nazwą „żeloza” oraz japońska żelatyna roślinna (lub z mchu) lub Alga spinosa.

(2)Mąka z bielma ziarna chleba świętojańskiego (Ceratonia siliqua) lub nasion rośliny guaro (Cyamopsis psoralioides lub Cyamopsis tetragonoloba). Mąki te klasyfikowane są do niniejszej pozycji nawet po zmodyfikowaniu chemicznym dla poprawienia lub stabilizowania właściwości śluzowych (lepkość, rozpuszczalność itd.).

(3)Karagenina ekstrahowana z karagenu (Chondrus crispus) (znanego również jako mech irlandzki lub mech perełkowy) i występuje zazwyczaj w postaci włóknistych nici, płatków lub proszku. Niniejsza pozycja obejmuje również substancje śluzowe uzyskane z karageniny na drodze przemiany chemicznej (np. „karageninian sodu”).

(4)Zagęszczacze otrzymane z gum lub gumożywic, które stały się rozpuszczalne w wodzie wskutek działania wody pod ciśnieniem lub jakiegokolwiek innego procesu.

(5)Mąka liścieniowa z nasion tamaryndy (Tamarindus indica). Mąka ta jest klasyfikowana do niniejszej pozycji nawet po zmodyfikowaniu wskutek działania ciepła lub obróbki chemicznej.

Niniejsza pozycja wyłącza:

(a)Żywe lub suszone wodorosty morskie i pozostałe algi (przeważnie pozycja 1212).

(b)Kwas alginowy i alginiany (pozycja 3913).

__________

DZIAŁ 13

Uwaga